Satürn'de hava biraz bozdu!

Satürn yörüngesinde gezegeni izleyen Cassini uydusu Dünya'da oluşan fırtınalara kıyasla 10 000 kat daha şiddetli fırtınalar gözledi. Bilim adamları şu ana kadar oluşmuş bu en uzun elektriksel fırtınayı inceliyorlar.

Satürn'deki fırtınalar Dünya'da oluşan fırtınalara benziyor, fakat çok daha büyük ölçeklisini düşünün. Oluşan fırtınaların çapı binlerce kilometreye çıkabiliyor. Bu fırtınalardaki şimşeklerin oluşturdukları radyo dalgaları Dünya'da oluşanlardan binlerce kat daha kuvvetli.

Resimlerin büyük halleri için tıklayınız.

Uzun süredir devam eden bu fırtınadaki şimşeklerin oluşturduğu, Satürn'ün elektrostatik yük boşalımı olarak adlandırılan radyo dalgaları ilk defa 27 Kasım 2007'de keşfedildi. Cassini kameralarıyla fırtınayı oluştuktan bir hafta sonra görünür ışıkta görüntüledi.

2004 ve 2006'da gözlenen fırtınaların bir ay kadar sürdüğü göz önüne alındığında bu fırtınanın 5 ay gibi uzun bir süre devam ettiğini bildiren bilim adamları radyo ışınımlarının yoğunluğunun 5 ay süresince yavaş yavaş azaldığını belirtiyorlar.

Yeni fırtına Cassini tarafından, bundan önceki fırtınaların oluştuğu bölge olması dolayısıyla adlandırılan, "Fırtına Vadisi"'nde görüntülendi.

Yayılan dalgalar Cassini'nin radyo-plazma dalga alıcısı tarafından 10 saat 40 dakikalık(Satürn'ün kendi etrafında dönüş süresine yakın) çevrimlerle algılanıyor. Bir kaç saniyede bir saniyenin onda biri kadar uzunlukta sinyaller bilinen yıldırım ve diğer elektrik parçacıklarının etkilerine benziyor.

Orjinal spectogram dosyası için tıklayınız.

Yukarıda görülen spektogramda 2006'da kaydedilen güçlü bir Satürn fırtınası sonucu elde edilen radyo dalgaları görülüyor. Bu fırtına tarafından üretilen radyo dalgaları aynı Dünya'da yıldırım ve şimşek sırasında AM radyo bandında oluşan cızırtılara benzer etkiler yapıyor. Cassini üzerindeki Radyo ve Plazma Dalga Cihazı ile 16Mhz'e kadar bandı tarıyor. Şimşek kaynaklı radyo vuruları geniş bir band aralığında yayımlandığından ve saniyenin 30'da biri kadar sürdüğünden radyo alıcısı hangi frekanstaysa o frekansta bir vuru olarak kendini hissettiriyor. Yukarıda alınan verilere göre bu fırtına sonucu oluşan radyo vuruları 2MHz ve üzerindeki frekanslarda benekler olarak işaretlenmişlerdir. Bu vurular genliklerine ve vuru sürelerine göre ses dalgalarına da dönüştürülmüştür. Satürn'ündeki fırtınanın sesini dinlemek için tıklayınız.(wav format-28 sn)

Bu uzun süreli fırtınaların Satürn yüzeyindeki yoğun şimşekli aktivitelerin altında yatan sebepleri bulmak açısında çok önemli bilgiler verdiği düşünülüyor. Cassini projesindeki bilim adamları Satürn'de mevsimler değişirken "Fırtınalar Vadisini" izlemeye ve bilgi edinmeye devam edecekler.

Kaynaklar :

NASA Jet Propulsion Laboratory
CICLOPS-Cassini Imaging Central Laboratory for Operations