Bize en yakın gezegen sistemi olarak bilinen Epsilon Eridani ve etrafındaki iki meteor kuşağının hayali çizimiEvrendeki muazzam çeşitlilik ve dinamik yapı sayesinde gökyüzüne baktığımızda çeşitli oluşum süreçlerinin çeşitli evrelerini farklı farklı yerlerde aynı anda gözleyebiliyoruz. Haberde sözü geçen ve bize en yakın dokuzuncu yıldız olan Epsilon Eridani Güneş'ten daha genç olup , yaklaşık 850 milyon yaşında. Çevresindeki sistemin Güneş Sistemi'nin aynı yaşlardaki haline çok benziyor olması onun ikizi olarak anılmasına sebep oluyor.
Güneş Sistemi'nde Mars ve Jupiter arasında Güneş'e uzaklığı yaklaşık 3 astronomi birimi (1 astronomi birimi = Güneş-Dünya arası mesafe) olan bir meteor kuşağı bulunuyor. Kuşağı oluşturan meteorların toplam büyüklükleri Ay'ın kütlesinin 1/20si kadar... NASA'nın Spitzer teleskobu yardımıyla Epsilon Eridani'nin çevresinde de yaklaşık 3 astronomi birimi uzaklıkta benzer yapıda bir meteor kuşağı tespit edildi. Bunun yanında yıldızdan yaklaşık 20 astronomi birimi uzakta (Güneş Sistemi'nde Güneş-Uranüs arası uzaklığa denk) bir başka meteor kuşağı daha olduğu görüldü. Bu kuşağın toplam kütlesi ise Ay'ın kütlesine çok yakın. Üçüncü ve son olarak da yıldızdan 35-100 astronomi birimi arası uzaklıkta Kuiper Kuşağına benzer yapıda bir halka sistemi olduğu gözlendi. Fakat bu dış halka Güneş Sistemi'ndeki yapıdan 100 kat daha fazla materyale sahip...
Epsilon Eridani ve Güneş Sistemi'nin karşılaştırmalı diyagramı. Diyagramda meteorlar kahverengi, kuyruklu yıldızlar mavi renk ile, gezegenler ise beyaz noktalar ile gösterilmiştir.Teorisyenler Güneş'in 850 milyon yaşındayken Kuiper Kuşağı'nın Epsilon Eridani çevresindekine benzediğini düşünüyorlar. Zaman geçtikçe kuşaktaki maddelerin bir kısmı Güneş sisteminin dışına bir kısmı da içeri doğru fırlatılarak küçüldüğü tahmin ediliyor. Late Heavy Bombardment olarak bilinen içeri doğru fırlatmanın sonuçlarını Ay üzerindeki dev kraterlerde gözleyebiliyoruz. Araştırmacılar Epsilon Eridani sisteminin Güneş Sistemi'ne çok benzediğini ve zamanla benzer şekilde değişimler geçireceğini öne sürüyorlar.
Bu yıldızda ilginç olan tek şey kuşaklar değil, bu kuşaklar arasındaki boşlukları şekillendiren gezegenlerin olması gerekliliği... Büyüklükleri Jupiter veya Neptun kadar olan üç gezegen gözlem sonucu oluşturulan modellere çok güzel uyuyorlar. İç kısımdaki halkanın yakınlarında aranan gezegen radyal hız yöntemiyle bulundu bile! İkinci gezegen ikinci halka civarlarında, diğer gezegen ise 35 astronomi birimi uzakta Epsilon Eridani'nin Kuiper Kuşağının kıyısında bulunduğu düşünülüyor. Yapılacak araştırmalarla modellerde yeri tahmin edilen veya en içteki kuşakta bulunması olası görünen gezegenlerin gözlenmesi hedefleniyor...
Haber Harvard-Simithsonian Astrofizik Merkezi basın duyurusundan derlenmiştir.
0 yorum:
Yorum Gönder