11 Temmuz 2008'de fırlatılmıştı Fermi Gama Işını teleskobu ve o günden itibaren çalışmalarına hızla devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde NASA Goddard Uzay Uçuş merkezi tarafından yayınlanan "GLASTcast : 2008 in review" videosu ile 2008'de yapılan çalışmaların görsel bir sunumu yapıldı.Video'ya erişmek için buraya tıklayarak açılan sayfada sağdaki Featured Video altında "GLASTcast 6 : 2008 in Review"dan erişebilirsiniz.
Fermi Teleskobu gama ışını dalga boyunda evrenin en yüksek enerjili olaylarını ve gökcisimlerini gözlemek için gönderildi. Temel hedeflerinden biri gama ışını patlamaları olmasına rağmen çalıştığı ilk anlardan itibaren keşfettiği gama ışını pulsarlarıyla haber oldu. Pulsar, çok hızlı bir şekilde dönen ve yüksek manyetik alana sahip nötron yıldızlarına verilen ad. Büyük yıldızların çekirdeklerinin çökmesiyle oluşan bu nötron yıldızlarının kutup bölgelerinden yayadıkları ışınlar Dünya'ya yönelmiş olduğunda dedektörlerle sinyaller (pulse) şeklinde algılanabiliyor.
Keşfedilen pulsarlardan biri 10 000 yıl önce patladığı düşünülen CTA1 supernovasındaki sadece gama ışını bandında ışıma yapan ilk pulsardı. Bu pulsar gama ışını dalgaboyunda Güneş'in tüm dalgaboylarında yaydığı ışınlardan daha fazla enerji yayıyor. Genellikle radyo veya diğer dalga boylarında gözlenen pulsarların gama ışınındaki bu ilk örneği sadece bir başlangıçtı.
Yeni yılın ilk günlerinde Fermi'nin sadece gama ışını yayan yeni 12 pulsar keşfettiği ve bunu öncesinde bilinen pulsarlardan 18'inden gama ışınımı tespit ettiği duyuruldu. Bu gökcisimlerinin gerçek yüksek enerjili doğaları yavaş yavaş açığa çıkmaya başlamıştı.
NASA'nın Fermi Teleskobu daha önce bilinmeyen 12 gama ışını pulsarını keşfetti (turuncu). Fermi ayrıca daha önceden bilinen pulsarlardan gama ışınımı da tespit etti (mor ve mavi). Tespit ettiği ışınım kaynaklarından bir kısmı ise şu anda görev yapmayan Compton dedektörünün olası kaynaklar olarak gösterdiği pulsarlardı(yeşil) (Kaynak : NASA)Elde edilen son verilerle gama ışını pulsarlarındaki gama ışınlarının, radyo ışınlarından farklı olarak yıldızın yüzeyinden değil, yüzeyinin 450km üstündeki ışınım alanından kaynaklandığı da tespit edildi.
Daha bir yaşını doldurmamış olan Fermi Teleskobu önümüzdeki günlerde evrenin en uç enerji bölgelerinden keşiflerle ön plana çıkacağa benziyor. Bekleyelim ve görelim...
Fermi görevi gönderilmeden görevin detayları hakkında yazdığım ileti için tıklayınız.(Gama Işınımında Yeni Ufuklara)
Gama Işını Patlamaları konusunda Gökbilim Dergisi'nde yayınlanan makaleme erişmek için tıklayınız.
0 yorum:
Yorum Gönder