CERN ve Fermilab'dan haberler

Yoğun bir dönemime denk geldi; bir haftadır bloga yazı yazamıyorum. Bu hafta içinde tekrar bir toparlanıp eski formuma dönmeye çalışacağım.

Açılışı LHC konusunda bugün yapılan duyuruyla yapalım: CERN'deki LHC deneyi beklenenden daha kısa sürede başlayacak! GökGünce'yi takip ediyorsanız bunun öncesinde LHC'deki gelişmeleri paylaşmaya çalışmıştım. Son habere göre yetkililer LHC'nin bozulan son parçalarının değiştirildiğini ve bir ay içerisinde çalışma koşulları için soğutulmaya başlanacağını belirtiyorlar. Buna göre LHC, 2009 yılı Eylül ayı sonlarına doğru ilk çalışmalar için hazır olacak.

Bunun yanında LHC'nin normalde kışın işletme maliyetleri yüksek olduğundan Kasım-Nisan arası çalışmalaara yıllık ara verilmesi planlanıyordu fakat hasar, planların değişmesine neden oldu. LHC çalışmaya başladıktan sonra aralıksız 10 ay çalışacak.

LHC çalışmaya başladıktan ancak 4-5 sene sonra en yüksek enerji seviyesi olan 7 tera elektronvolt'a erişecek.. Ayrıca 5-6 yıl sonra yapılacak yükseltmelerle hızlandırıcının saniyede üreteceği çarpışma sayısı (luminosity) 3'e katlanacak.

Fermilab'deki CDF dedektörü
Konuyla paralel bir başka duyuru da Fermilab'dan yapıldı. Fermilab, LHC'nin de peşinde olduğu Higgs parçacığı avında hiç de sanıldığı gibi oyundan uzak kalmadığını belirtiyor. Fermilab, Amerika'da yaklaşık on yıldır çalışan bir parçacık hızlandırıcısı. LHC'nin çalışmaya başlamasıyla "pabucu dama atılması" beklenen hızlandırıcıda görev yapan araştırmacılar, yaptıkları açıklamada düşük enerji seviyelerinde Higgs parçacığını aramaya devam ettiklerini ve şansları yaver giderse bunu bulabileceklerini belirtiyorlar.

LHC'nin de peşinde olduğu Higgs parçacığı, atom altı parçacıkların davranışını betimleyen Standart Model'de teorik olarak varlığı bilinen fakat şu ana kadar gözlenememiş olan bir parçacık. Parçacıkların kütle kazanmalarını sağlayan Higgs parçacığı eğer düşük kütleli ise Fermilab'ın çalışma enerji aralığında bulunma ihtimali var; fakat büyük kütleli ise LHC'nin çalışmaya başlayıp bahsedilen enerji seviyelerine gelmesini beklemekten başka çare yok.

Particle Zoo'dan Higgs bozonunun oyuncağı. Hayalet parçacık olarak da isimlendirildiğinden renk olarak siyah seçilmiş...

Konuyla ilgili yayınlanan habere erişmek için tıklayınız.

Kaynak : Symmetry Magazine