Hubble'dan Bir Hediye : Arp 274

Hatırlarsanız Ocak ayında Hubble'ın görüntülemesi için bir hedef seçmiştik ve oylama sonucunda birbiriyle etkileşen üçlü galaksi sistemi olan Arp274 seçilmişti. Hubble bu muhteşem üçlünün detaylı bir görüntüsünü elde edip 100 Saat Astronomi Etkinlikleri çerçevesinde astronomi meraklılarına sunacaktı ve işte sonuç karşınızda :

Atmosferin tüm o bozucu etkilerinden uzak, uzayda yörüngede olan Hubble Teleskobu yukarıdaki müthiş detaylı görüntüyü elde etti. Görüntüde birbiriyle etkileşen(ya da sansasyonel dille çarpışan) üç tane galaksi görülüyor. Bu galaksilerden ikisi oldukça büyük spiral yapıda galaksiler olmasına karşın, sol alttaki galaksi düzensiz yapıda küçük bir galaksi. Birbiriyle iç içe geçme sürecinin tam sınırındaymış gibi görünen bu üçlü sistem, bizden 400 milyon ışık yılı uzakta ve gece gökyüzünde Başak takımyıldızı bölgesinde bulunuyor.

Arp274 sistemi görüntünün sağ üstünde, Başak takımyıldızı(Virgo) içinde yer alıyor

Galaksiler içinde barındırdıkları yüz milyarlarca yıldız ve bir o kadar büyüklükteki devasa karadelikler nedeniyle aynı zamanda müthiş bir kütle çekim etkisi yaratırlar. Bu etki galaksinin yakınındaki kütlelerde fazlasıyla hissedilir. Evrenin genişlemesine rağmen galaksi kümelerinin bir arada kalmasını da aynı şekilde bu kütle çekimine borçluyuz. Bu çekim bazen galaksiler arasındaki mesafeler kısa olduğunda(ve daha bilinmeyen birçok dinamiğin etkisi ile) yakın galaksiler birbiriyle etkileşmeye başlarayak yayınlanan fotoğrafta olduğu gibi dehşet verici görüntüler oluşturuyor. Biz her ne kadar deheşet verici ve şiddetli olarak nitelesek de aslında bu "çarpışmalar" bizim günlük hayatta gördüğümüz çarpışmalardan çok uzaklar. Yüz binlerce ışık yılı çapında alanda gerçekeleşen bu olaylarda galaksiler içindeki yıldızların birbirleriyle çarpışma olasılıkları çok çok az. Fakat bu çarpışmalar sırasında çoğu zaman galaksi içindeki yıldızlar arası madde, toz ve gaz bulutları sıkışıp etkileşerek yeni yıldız oluşum süreçlerini tetkileyebiliyorlar. Hatta birkaç olayda bazı yıldız kümelerinin sistemin dışına atıldığı da gözlenebiliyor.

Yayınlanan görüntüde en sağdaki ve en soldaki galaksilerde yüksek hızda yıldız oluşumu göze çarpıyor. Bunun göstergesi olan parlak mavi bölgeleri görüntüde kolaylıkla seçebilirsiniz. Sistemin en büyük galaksisi ise iki galaksinin ortasında bulunuyor. Hubble'ın konuyla ilgili yayınladığı habere ve görüntünün elde edilme sürecinin gösterildiği videoya erişmek için tıklayınız.

Bu görüntüleri şimdilik milyonlarca ışık yılı uzaktan, koltuğumuza yaslanmış seyrediyoruz fakat önümüzdeki 3 milyar yıl içinde bir çarpışmaya bizim de hazırlıklı olmamız gerekiyor desem? Aradaki zamanı düşününce pek de panikleyeceğinizi sanmam ama bu ortadaki gerçeği tabii ki değiştirmiyor. Bize en yakın galaksi olan(2.2 milyon ışık yılı) Andromeda galaksisi bizim galaksimiz Samanyolu'na doğru saniyede 35km hızla yaklaşıyor! 3 milyar yıl sonra etkileşme sonunda neler olacağını kestirmek çok güç, çünkü bahsedilen süreci etkileyen değişkenler çok fazla. Belki birbirinin içinden geçerek ikili danslarını sürdürür ya da birleşip dev bir eliptik galaksi haline de gelebilir. Hangisi olursa olsun, gökyüzünün müthiş bir görüntü alacağını kestirmek zor değil. Burada olup gerçekten görmeyi isterdim! Nasıl birşey olacağını merak edenler için aşağıdaki animasyon bir fikir verebilir :


Kaynak : Galaxy Dynamics - John Dubunski