Hedef En Yakın Yıldız*: Alpha Centauri

Bugün, bizim ülkemizde pek hissedemesek de aslında 'uzay çağında' yaşadığımızı doğrular nitelikte heyecan verici bir duyuru yapıldı! Güneş Sistemi'ne en yakın yıldız sistemi olan Alpha Centauri 'ye önümüzdeki yaklaşık 40 yıl içerisinde gönderilip varması planlanan bir uzay görevi: Breaktrough Starshot!

Alpha Centauri 4.37 ışık yılı (yaklaşık 44 trilyon km)  mesafede Güneş'e en yakın yıldız sistemi olarak biliniyor ve bu özelliğinden dolayı Güneş Sistemi dışı 'Dünya' arayışları konusunda astronom ve astrobiyologların gözünü iştahla diktikleri bir hedef olma özelliği taşıyor. Bu yıldız sistemi Erboğa (Centauri) takımyıldızındaki en parlak yıldız olarak kataloglandığından dolayı 'alpha' ön adını alıyor. Güneş benzeri iki yıldız olan Alpha Centauri A ve Alpha Centauiri B adlı iki yıldız ve bunların etrafında dolanan Proxima Centauri yıldızı ile üçlü bir sistem oluşturuyorlar. Yakın zamanlarda araştırmalar Alpha Centauri B'nin etrafında Dünya büyüklüğünde bir gezegen ihtimalini ortaya koymuş ve bu büyük heyecan yaratmıştı. Bahsi geçen görev bu yeni Dünya'yı keşfetmek adına bir fırsat olarak ortaya konuyor.

Bilimkurgu kitaplarının favori temalarından olan ve bu konuyla ciddi ciddi uğraşan kişilerin dahi aklına gelemeyecek kadar kısa bir sürede gerçekleştirilmesi planlanan bu görevi geçmişte teorik fizik eğitimi almış şu anda da serveti nereden kaynaklı olduğuna emin olamadığım Rus milyarder Yuri Milner başlangıç finansmanı olarak 100 milyon dolarını karşılıyor; kendisine büyük bir bilim insanı/mühendis ekibi eşlik ediyor. Milner Facebook, Spotify gibi dev internet şirketlerinin fonlarına başlangıç destekleri sağlayan ve son birkaç yıldır 'Breakthrough Prize' adında temel bilimler alanında önde gelen çalışmalara milyon dolarlar mertebesinde ödüller veren bir 'hayırsever' olarak tanımlanıyor.

Bahsi geçen plana göre günümüzde çığır açma noktasına gelen nanoteknoloji yöntemleriyle gerekli donanımın tümü yalnızca 1 gramlık bir çipe sığdırılmış birçok küçük otonom araçlar şeklinde üretilecek. Bu araçlar üzerlerine entegre edilmiş, tıpkı rüzgarın gemi yelkenlerini şişirdiği gibi Dünya'dan gönderilecek yoğunlaştırılmış lazerlerle 'şişirilecek' yelkenlere sahip olacaklar. Bu araçlar yörüngeye çıkarılarak serbest bırakılıp lazerlerle birkaç dakika içerisinde ışık hızının %5'ine kadar hızlandırılacaklar. Bu da iki dakika içerisinde Dünya'dan 1 milyon km uzaklaşacaklar anlamına geliyor. Yol boyunca hızlanarak ışık hızının %20'sine kadar ulaşacak küçük uyduların yaklaşık 20 yılda yıldız sistemine varması; yıldızların yakınından geçip potansiyel 'Dünya'ları görüntülemesi hedefleniyor (Görevi görsel olarak anlatan kısa bir video için tıklayınız).

Kaba bir hesapla, her şeyin yolunda gittiği düşünüldüğünde yapılan bu ilk yatırım ve girişimle birlikte gerekli teknolojini geliştirip uyduların üretilmesi için 20 yıl, ardından gönderilip Alpha Centauri'ye varması için de bir 20 yıl daha ön görülüyor. Elde edilecek görüntülerin Dünya'ya varışı için de bir 4 yıl koyduğumuzda, kabaca 45 yıl gibi bir sürede görev tamamlanıyor!

45 yıl neden bu kadar heyecanlandırır ki diyenleriniz varsa, böylesi kısa bir süre şu ana kadar hayal edilebilen tüm zamanların kat be kat ötesinde olduğunu hatırlatmak gerekir. Örneğin 1970'lerde fırlatılan Voyager'ların mevcut hızlarıyla Alpha Centauri'ye varmaları 70 000 yıl sürerdi, ki o yöne doğru gitmiyorlar zaten. İyon hızlandırma yöntemi ile yapılan en iyimser tahminler de bin yıl mertebesinin altına inemiyor; birçok farklı senaryo düşünülerek yapılan ön görülerin hiçbiri kendi jenarasyonumuzda geliştirilip, gönderilip sonuçların alındığı bir görevi tahmin edemiyordu. Böylesi iddialı bir hedef için bir o kadar iddialı bir ekip, plan ve aynı ölçekte finansal destek gerekeceği kuşkusuz. Bu üçünün de ilk aşamada bir araya getirildiği çok açık görülüyor.

Yuri Gagarin'in ilk uzaya çıkışı anısına 'Yuri Gecesi' olarak kutlandığı bugün, 12 Nisan, böylesi bir duyuru için çok iyi bir seçim olmuş! İnsanoğlu olarak fiziksel olarak attığımız adım her ne kadar henüz çok küçük olsa da geliştirilen teknolojiler ve en önemlisi bilimsel ilerleme ve hayal gücü ile ulaşmaya çalıştığımız yerler artık çok çok daha yakın görünüyor. Hedeflenen zaman dilimi tutturulamasa bile bu girişimle elde edilecek deneyim ve yapılacak çalışmaların bizleri diğer Dünya'lara fazlasıyla yakınlaştıracağı kesin! Alpha Centauri etrafındındaki bir gezegenin yakın görüntüsünü görmek ihtimali dahi fazlasıyla heyecan verici!

Görevin detayları ve bugün yayınlanan duyuru için: Breakthrough Initiative: Starshot

Görevi kapsamlıca ele alan, yıldızlar-arası seyahat konusunda müthiş bir kaynak: Centauri Dreams

New York Times'da konuyla ilgili yayınlanan ve bu yazı için referans olarak kullandığım kapsamlı yazı: A Visionary Project Aims for Alpha Centauri

Alpha Centauri'ye gitmek üzerine Nautilus'da geçen sayılarda yayınlanan harika bir yazı: Roadmap to Alpha Centauri

*Güneş'ten sonra elbette!